Taith i amgueddfeydd Cymru 

Wedi'i ariannu gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol, cychwynnodd prosiect Storïau Llafar BME Bawso, o dan arweiniad Dr. Sophia Kier-Byfield o Brifysgol De Cymru, ar genhadaeth i gydgynhyrchu naratifau o 'ddod o hyd i gartref' gyda goroeswyr a gefnogir gan Bawso. Mae'r fenter hon yn ganolog i ddal a chadw treftadaeth anniriaethol Pobl Dduon a Lleiafrifoedd Ethnig (BME) a goroeswyr mudol yng Nghymru, gan sicrhau bod eu straeon yn cael eu hadrodd a'u rheoli ganddynt. 

Mae ymgysylltiad y prosiect â defnyddwyr gwasanaeth trwy ymweliadau ag Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Sain Ffagan, ac Amgueddfa Wlân Cymru wedi bod yn drawsnewidiol. Roedd y gwibdeithiau hyn yn rhoi llwyfan i’r merched gamu allan o’u brwydrau dyddiol a chysylltu â threftadaeth ddiwylliannol eu cartref newydd.

Amgueddfa glannau Abertawe ar 11eg Ionawr 2024. Trafodaeth ar y gwrthrychau sydd gan yr amgueddfa, wedi'i hwyluso gan Elen a Rhian o'r amgueddfa. 

Yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, cyflwynwyd y merched i bartneriaid yr amgueddfa a dysgwyd am integreiddio hanes llafar mewn arddangosion. Roedd yr ymweliad yn rhyngweithiol, gyda’r merched yn tynnu lluniau, yn gofyn cwestiynau, ac yn rhannu straeon personol. Roedd hyn nid yn unig yn dangos eu diddordeb ond hefyd yn meithrin ymdeimlad o gymuned yn eu plith. Daeth y diwrnod i ben gyda sesiwn fondio lle buont yn rhannu chwerthin a straeon emosiynol, gan gadarnhau eu cysylltiad ymhellach. 

Roedd yr ymweliad ag Amgueddfa Werin Cymru Sain Ffagan yr un mor gyfoethog. Mwynhaodd y merched o ddefnyddwyr gwasanaeth Caerdydd daith dywys, gan ddysgu am hanes Cymru a chipio atgofion trwy ffotograffau. Sbardunodd y daith drafodaethau ar bynciau amrywiol, gan gynnwys trychineb Aberfan, a oedd yn atseinio’n ddwfn gydag un o’r mynychwyr, gan ei hatgoffa o drasiedi debyg gartref. 

Hen deipiadur Continental yn amgueddfa glan y dŵr Abertawe, a roddwyd ym 1985.

Roedd ymweliad Amgueddfa Wlân Cymru yn daith i dreftadaeth gwneud gwlân. Cymerodd y merched ran mewn gweithgareddau fel tynnu lluniau a thrafod gwrthrychau a oedd yn eu hatgoffa o gartref. Roedd yr ymweliad hwn yn arbennig o ingol gan ei fod yn caniatáu iddynt fyfyrio ar sgiliau traddodiadol ac effaith technoleg ar ddiwydiant. 

Yn gyffredinol, roedd effaith y prosiect ar y merched yn ddwys. Rhoddodd brofiadau newydd iddynt, ymdeimlad o berthyn, a chyfle i gyfrannu at naratif diwylliannol Cymru. Roedd yr ymweliadau ag amgueddfeydd yn fwy na theithiau addysgol yn unig; roedden nhw'n sesiynau therapiwtig a oedd yn caniatáu i'r merched anghofio am eu heriau am ennyd ac ymgolli mewn profiad diwylliannol a rennir. 

Taith dywys o amgylch Amgueddfa Sain Ffagan ar y gwrthrychau sy'n cael eu harddangos.

Yn ei hanfod, mae prosiect Storïau Llafar Pobl Dduon a Lleiafrifoedd Ethnig Bawso wedi cael effaith sylweddol ar y menywod sy’n mynychu trwy gynnig llais, cyfle i ddysgu, ac eiliad i fondio dros hanesion a phrofiadau a rennir. Mae wedi cyfoethogi eu bywydau ac ychwanegu at glytwaith diwylliannol Cymru, gan sicrhau bod eu straeon a'u cyfraniadau yn cael eu cydnabod a'u cofio. 

Beth oedd gan ddefnyddwyr gwasanaeth Bawso i'w ddweud am yr ymweliad